Suriname 50 years independence
Vandaag herdenken en vieren wij een historisch moment: het uitroepen van de Republiek Suriname op 25 november 1975. Een dag die voor velen voelt als licht dat bevrijdt waar anderen meer de schaduw ervan ervaren die nog steeds mee beweegt.
Srefidensi Dey is geen eenzijdig verhaal. Het is meerstemmig.
Suriname was ruim drie eeuwen deel van het Nederlandse koloniale systeem. De dag van onafhankelijkheid is voor vele Surinamers een dag van trots, het is de viering van de eigen koers, identiteit en diverse cultuur. Suriname viert dat het een veerkrachtige natie is.
De onafhankelijkheid wordt ook herinnerd als abrupt, overhaast, onvoldoende voorbereid. Velen in de diaspora ervaren 1975 als het begin van een grote migratiegolf, een gedwongen keuze tussen twee werelden. Er was blijdschap en hoop, maar ook onzekerheid en de stille vraag: wat
betekent thuis als thuis hier en daar is?
Het is voor het Nationaal Slavernijmuseum essentieel om verschillende stemmen aan het woord te laten. Wij willen ruimte scheppen voor het volledige verhaal van de geschiedenis, van de vele stemmen van Suriname, van de diaspora, ruimte voor kritische analyses van
historici en de intieme herinneringen van families die de afscheiding van 1975 in hun lijf en geest dragen.
Dit vijftigjarig jubileum is geen voltooiing, het is een uitnodiging. Om opnieuw te luisteren, te begrijpen en te verbinden. Om vooruit te denken.
Daar draagt het Nationaal Slavernijmuseum aan bij met voorstellingen, educatieve activiteiten, publieke gesprekken en (pop-up) tentoonstellingen die de veelheid aan perspectieven zichtbaar maken, voor jong en oud.
We brengen persoonlijke belevenissen, archiefstukken, muziek, literatuur en kunst samen om het hele verhaal te vertellen. We tonen vreugde en rouw, trots en twijfel, de historische lange lijn én de realiteit van nu waarin Surinaamse cultuur zich wereldwijd blijft
ontwikkelen.
We wensen iedereen in Suriname en alle Surinaamse Nederlanders een betekenisvolle Onafhankelijkheidsdag!
Wan Swit’ Srefidensi Dey!
Duurzame samenwerking NiNsee, Herdenkingscomité Slavernijverleden en Nationaal Slavernijmuseum
Het Nationaal Instituut Nederlands Slavernijverleden en Erfenis (NiNsee), het Herdenkingscomité Slavernijverleden en het Nationaal Slavernijmuseum hebben op 31 oktober een intentieverklaring ondertekend om hun samenwerking te versterken. De drie instituten willen hun krachten bundelen om de kennis, erkenning en maatschappelijke dialoog over het Nederlandse trans-Atlantische slavernijverleden verder te verdiepen.
De instituten benadrukken hun gedeelde missie om te herdenken, begrijpen, doorgeven, helen en herstellen en met oog voor de blijvende impact van het slavernijverleden op de samenleving in Nederland. “Deze intentieverklaring markeert een nieuw hoofdstuk in de samenwerking tussen onze instituten,” zegt Dave Ensberg-Kleijkers, voorzitter van NiNsee. “Door onze kennis, netwerken en maatschappelijke rollen te verbinden, houden we de herinnering en het gesprek over het slavernijverleden levend. Het wordt zo daadwerkelijk een gezamenlijke missie van herdenken, begrijpen, helen en herstellen.”
Duurzame samenwerking
De drie partijen verbinden zich aan gezamenlijke waarden als gelijkwaardigheid, transparantie, wederzijds respect en inclusiviteit. Hoewel iedere instelling haar eigen mandaat en identiteit behoudt, zetten zij in op nauwere afstemming en samenwerking. In de komende periode werken de instituten aan een plan van aanpak waarin de concrete vorm, organisatie en inhoudelijke thema’s verder worden uitgewerkt. Dit plan vormt de basis voor een definitieve samenwerkingsovereenkomst in 2026. “Deze institutionele samenwerking markeert de brug die gerealiseerd wordt tussen verleden, heden en de toekomst,” zegt Franc Weerwind, voorzitter Nationaal Slavernijmuseum.
Maatschappelijke dialoog
Met de intentieverklaring willen de drie instituten ook het vertrouwen met het brede publiek versterken en de verbinding verdiepen met gemeenschappen en maatschappelijke organisaties. “De kracht van deze samenwerking zit in de complementariteit van onze rollen. Van herdenken en onderzoeken tot zichtbaar maken en inspireren,” zegt Astrid Elburg, voorzitter van het Herdenkingscomité Slavernijverleden. “Zo dragen we samen bij aan een toekomst waarin kennis, herdenking en dialoog elkaar versterken. Een inclusieve herinneringscultuur begint bij samenwerking.”
Gershwin swingt en ontroert in De Balie
Op zondag 26 oktober nam schrijver en dichter, en nu ook muzikant, Gershwin Bonevacia het publiek in de bomvolle Balie mee op een muzikale, spirituele reis vol poëzie, gospel, soul, jazz en Caribische invloeden. Na afloop ging Gershwin in gesprek met museumdirecteur John Leerdam, onder leiding van Rokhaya Seck van De Balie, over de inspiratie achter zijn werk, over zijn jeugd, persoonlijke groei en dromen najagen.
“Omhoog gaan betekent soms omlaag of terug. De kracht zit niet in wie je bent, maar in het uitbreiden van wat dat betekent.”
Mediagalerij
World Cities Culture Forum
John Leerdam sprak op de tiende editie van het World Cities Culture Forum in EYE in Amsterdam over de totstandkoming van het Nationaal Slavernijmuseum.
Hoe het hele verhaal te vertellen van het Nederlands slavernijverleden? Hoe alle belanghebbenden bij het museum te betrekken? Verder sprak hij in het panel ook over het belang van erfgoed als bouwsteen van de toekomst, de digitalisering van archieven, participatie en het museum van de toekomst.
Opening tentoonstelling Not My Soul – Slavernij, wet en vrijheid op 20 november
Het Allard Pierson en het Nationaal Slavernijmuseum presenteren Not My Soul, een tentoonstelling over slavernij in Suriname in relatie tot slavernij in de oudheid. De tentoonstelling is te zien van 21 november 2025 tot en met 24 mei 2026.
Welke invloed had het Romeins recht op de manier waarop slavernij in Suriname werd geregeld? En hoe gaven slaafgemaakten het dagelijks leven en hun zoektocht naar vrijheid vorm in beide periodes? Rond deze vragen zijn voorwerpen uit de koloniale-, postkoloniale en archeologische collecties van het Allard Pierson onderzocht. De tentoonstelling is verrijkt met hedendaagse kunst.
In Not My Soul maken bezoekers kennis met systemen van onderdrukking in verschillende samenlevingen. Daarnaast zien ze hoe slaafgemaakten, binnen de beperkte ruimte die daarvoor was, uiting gaven aan hun menszijn. Er zijn verhalen verzameld uit de archeologische collecties van de Griekse en Romeinse wereld en de collectie Surinaamse geschiedenis- en cultuurcollecties (Surinamica) van het Allard Pierson.
Meer informatie vindt u hier
Black Achievement Month
In samenwerking met het NiNsee en het Herdenkingscomité Slavernijverleden, organiseren wij tijdens Black Achievement Month twee bijzondere bijeenkomsten in De Balie in Amsterdam. Het zijn momenten van ontmoeting, reflectie en uitwisseling, met ruimte voor perspectieven die verbinden en verrijken.
Het Caribisch Korte Filmfestival, op dinsdag 7 oktober en op zondag 26 oktober speelt de voorstelling Gershwin Unplugged van dichter Gershwin Bonevacia.
Verbinding op het Caribisch Korte Filmfestival
Tijdens de eerste, drukbezochte publieksavond op 7 oktober vertoonden we drie korte films van Caribische makers in De Balie in Amsterdam. Sunny (German Gruber jr.), Hobi (Aramis Garcia Gonzalez) en Waka nanga mi (Evani Gilds). Verhalen over identiteit, migratie en verlangen, die laten zien hoe ontworteling generaties met elkaar verbindt. In het nagesprek, geleid door Guilliano Payne, spraken de filmmakers hun drijfveren.
Acteur Kendrick Etmon uit Hobi benadrukte het belang van vrijheid in kunst:
“We moeten kunnen tonen en afvragen wie we zijn.”
— Kendrick Etmon, Acteur uit Hobi
John Leerdam sloot zich daarbij aan:
“De missie van ons museum is om deze verhalen een podium te geven, om samen te komen, te delen en van elkaar te leren.”
De organisatie van het museum krijgt vorm
Sinds 8 april heeft voormalig kwartiermaker John Leerdam de rol van directeur-bestuurder op zich genomen tegelijk met de aanstelling van de Raad van Toezicht, bestaande uit Bianca Tjon Atsoi, Matthias van Rossum en onder voorzitterschap van Franc Weerwind. Kort daarna is op 15 mei Micha Wijngaarde aangesteld als zakelijk leider en vanaf 1 oktober adviseert Peggy Brandon de organisatie over de inhoudelijke koers van het museum.
De komende periode wordt het team verder uitgebreid met mensen met kennis en ervaring die hart hebben voor het hele verhaal van ons museum.
Golfbreker!
De buitententoonstelling Golfbreker! Van Stoomvaartmaatschappij Nederland naar het Nationaal Slavernijmuseum vertelt in veertien verhalen hoe water, de zeehaven, schepen en de handel in mensen en goederen, Amsterdam en andere Nederlandse steden heeft gevormd. De verhalen zijn ook door de ogen van de buurtbewoners van het Java-eiland via audio-opnames te beleven. Golfbreker! is gemaakt door Peggy Brandon (NSM), Emma Sow, Harsono Sokromo en Daven Inderson, in samenwerking met Port of Amsterdam, en is te zien op het Java-eiland van 9 mei tot 4 augustus.
Golfbreker! is nu ook te zien in Hotel Jakarta. In vijf vitrines in de lounge van het hotel, ook op het Java-eiland, is momenteel een binnen-tentoonstelling te zien, waarbij verhalen over de haven en handel in koffie, tabak, suiker, kaurischelpen en cacao, zoals die buiten waren te zien, verder zijn uitgediept.
Tentoonstelling: Verzet tegen slavernij
De Nederlandse anti-slavernij-activisten, ofwel de abolitionisten, waren vaak jongeren en vrouwen. “Verzet tegen onrecht is van alle tijden en van alle mensen. Dat is wat ons verbindt. Daarom past het Verzetsmuseum Amsterdam zo goed bij deze eerste tentoonstelling in de aanloop naar de oprichting van het Nationaal Slavernijmuseum”, aldus Peggy Brandon, kwartiermaker van het Nationaal Slavernijmuseum.
De tentoonstelling laat zien dat vanaf de 19de eeuw de anti-slavernijbeweging van de abolitionisten groeide en dat de opstanden en de abolitionisten elkaar hebben beïnvloed. Leiders van slavenopstanden bijvoorbeeld, zoals Tula op Curaçao, beriepen zich op de Franse verlichtingsidealen van vrijheid, gelijkheid en broederschap. De tentoonstelling Verzet tegen slavernij – de eerste pop-up van het Nationaal Slavernijmuseum – wordt donderdag 28 maart geopend in het Verzetsmuseum Amsterdam en loopt tot en met half augustus 2024.